Dalmacja – nadmorskie serce Chorwacji
Dalmacja to historyczna kraina położona na wschodnim wybrzeżu Adriatyku, obejmująca obszary Chorwacji, Bośni i Hercegowiny oraz Czarnogóry. Rozciąga się wzdłuż wybrzeża Adriatyku od wyspy Pag na północy po Zatokę Kotorską na południu, tworząc pas o szerokości do 50 km i długości około 400 km. Dalmacja obejmuje również około 1000 przybrzeżnych wysp.
Geologicznie Dalmacja charakteryzuje się budową ze skał wapiennych o silnie zaznaczonej krasowości. Klimat w regionie jest śródziemnomorski.
W starożytności tereny Dalmacji były zamieszkane przez plemiona Ilirów, m.in. Dalmatów, od których pochodzi nazwa regionu. Greckie kolonie, takie jak Apollonia i Epidamnos, zostały założone w VII i VI wieku p.n.e. W II wieku p.n.e. tereny te stały się celem ekspansji rzymskiej, co doprowadziło do ich podboju w połowie II wieku p.n.e. Dalmacja początkowo była częścią prowincji Iliricum, a później istniała jako odrębna prowincja Dalmatia.
W VI wieku Dalmacja została przyłączona do Bizancjum przez cesarza Justyniana Wielkiego. W tym samym okresie na te tereny zaczęli napływać Słowianie, a większość Dalmacji została zasiedlona przez Chorwatów. W XI wieku Chorwacja, w tym Dalmacja, stała się królestwem z centrum w Biogradzie i Ninie.
W XV wieku Dalmacja znalazła się pod wpływem Wenecji, która przejęła kontrolę nad większością regionu, z wyjątkiem Raguzi (Dubrownika). Po upadku Wenecji w 1797 roku, Dalmacja została częścią Cesarstwa Austriackiego. Następnie przeszła pod panowanie Francji w okresie napoleońskim, a po upadku Napoleona wróciła pod władzę Austrii, gdzie pozostała do zakończenia I wojny światowej.
Po I wojnie światowej większość Dalmacji została przyłączona do Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, późniejszej Jugosławii. W okresie II wojny światowej obszar ten był przedmiotem podziału między Włochy a Niezależne Państwo Chorwackie. Po wojnie Dalmacja stała się częścią Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii. W wyniku rozpadu Jugosławii w latach 90. XX wieku Dalmacja została częścią niepodległej Chorwacji, a także Czarnogóry i Bośni i Hercegowiny.
Obecnie Dalmacja stanowi popularny region turystyczny Chorwacji, słynny ze swojego malowniczego wybrzeża, licznych wysp, zabytków historycznych i charakterystycznego śródziemnomorskiego klimatu.
Zobacz także: Istria – Historia i kultura: spacer przez zabytkowe miasta
